Công nghệ sấy thực phẩm đóng vai trò quan trọng trong ngành sản xuất, bảo quản và chế biến nông sản và thực phẩm. Hiện nay, có 4 công nghệ sấy phổ biến được sử dụng: sấy thăng hoa, sấy chân không, sấy lanh và sấy bằng vi sóng. Hãy cùng mình khám phá chi tiết từng công nghệ sấy qua bài viết dưới đây.
Sấy Thăng Hoa (Freeze Drying)
Công nghệ sấy thăng hoa hoạt động dựa trên nguyên tắc khử nước để làm khô thực phẩm. Trong quy trình này, nguyên liệu được cấp đông trước khi đưa vào buồng sấy. Tại đây, quá trình sấy chân không sẽ chuyển trực tiếp nước trong thực phẩm từ trạng thái rắn thành hơi. Điều đặc biệt là khi sản phẩm hoàn thành được ngâm lại trong nước, chúng có thể trở về gần như hoàn toàn như trạng thái ban đầu, đạt tới 99%.
Điều này mang lại nhiều ưu điểm cho sản phẩm sấy, bao gồm việc giữ nguyên màu sắc, mùi vị, và giá trị dinh dưỡng của thực phẩm. Đối với một số loại thực phẩm, sấy thăng hoa còn tạo ra độ tơi xốp và hương vị thơm ngon hơn khi ngâm trong nước.
Sấy thăng hoa thường được áp dụng cho những thực phẩm có giá trị cao, tuy nhiên, chi phí đầu tư vào máy sấy thăng hoa thường cao hơn nhiều so với các loại máy sấy thông thường.
Lợi ích:
– Bảo toàn chất lượng: Sấy thăng hoa giúp giữ nguyên hương vị, màu sắc và giá trị dinh dưỡng của sản phẩm vì quá trình này diễn ra ở nhiệt độ thấp.
– Thời gian bảo quản lâu dài: Sản phẩm sau khi sấy có thể được bảo quản lâu dài mà không cần điều kiện bảo quản đặc biệt.
– Giảm trọng lượng: Sản phẩm sấy thăng hoa có trọng lượng nhẹ, giúp tiết kiệm chi phí vận chuyển.
Xem thêm: Nâng tầm chất lượng cao và hiệu quả sản phẩm từ máy sấy thăng hoa
Sấy Chân Không (Vacuum Drying)
Sấy chân không là phương pháp sấy thực phẩm dưới áp suất chân không. Trong quá trình này, sản phẩm được làm nóng đến 30-70 độ C để làm bay hơi độ ẩm. Hơi ẩm này sau đó được thu lại trong buồng sấy chân không, nơi nó chuyển hóa thành dạng rắn (nước đá) nhờ vào một bẫy nhiệt. Vì buồng sấy gần như không có không khí do việc rút chân không, quá trình oxy hóa bị ngăn chặn, giúp duy trì chất lượng sản phẩm. Theo lý thuyết, các dưỡng chất trong sản phẩm có thể bảo toàn đến 96% so với khi còn tươi.
Một điểm cần lưu ý trong phương pháp sấy chân không là sản phẩm không cần phải được cấp đông. Hơi ẩm từ sản phẩm bốc hơi trực tiếp thành dạng rắn, do đó, sản phẩm có thể bị co ngót trong quá trình sấy. Thiết bị sử dụng cho sấy chân không bao gồm buồng sấy có khả năng rút chân không, máy bơm chân không, và hệ thống nhiệt lạnh.”
Lợi ích:
Sấy chân không cho phép sấy ở nhiệt độ thấp hơn, giúp bảo toàn chất lượng sản phẩm. Tiết kiệm năng lượng do quá trình diễn ra dưới áp suất thấp, năng lượng tiêu thụ có thể giảm.
Nhưng chi phí đầu tư ban đầu cao, thiết bị và công nghệ sấy chân không đòi hỏi đầu tư lớn. Khả năng ứng dụng hạn chế, không phù hợp với tất cả các loại sản phẩm, đặc biệt là những sản phẩm cần giữ lại độ ẩm nhất định.
Sấy Bằng Vi Sóng (Microwave Drying)
Lợi ích:
– Thời gian sấy nhanh: Sấy bằng vi sóng có khả năng giảm đáng kể thời gian sấy.
– Đồng nhất: Có khả năng sấy đồng đều hơn, giảm thiểu hiện tượng cháy cục bộ.
Nhược điểm:
– Chi phí thiết bị cao: Đòi hỏi thiết bị đặc biệt và chi phí ban đầu cao.
– Khả năng quá nhiệt: Nguy cơ sản phẩm bị quá nhiệt nếu không kiểm soát được quá trình sấy.
Sấy Lạnh (Cold Drying)
Sấy lạnh là phương pháp sấy thực phẩm ở nhiệt độ thấp, khoảng từ 10 độ C. Kỹ thuật này sử dụng không khí khô với độ ẩm chỉ từ 10-30% để loại bỏ nước từ sâu bên trong thực phẩm cho đến khi đạt được độ ẩm tiêu chuẩn.
Các thiết bị sấy lạnh có cấu tạo đặc biệt với hai phần chính: một đầu nóng để cung cấp nhiệt cho quá trình sấy, và một đầu lạnh để loại bỏ độ ẩm từ không khí sấy.
Công nghệ sấy lạnh mang lại nhiều lợi ích nổi bật, bao gồm: sản phẩm sấy giữ được chất lượng cao về màu sắc, hương vị và dinh dưỡng; khả năng sấy nhanh chóng và hiệu quả cho nhiều loại thực phẩm khác nhau; và tiết kiệm năng lượng.
Máy sấy lạnh thường được sử dụng để làm khô nhiều loại nguyên liệu, kể cả những loại có giá trị cao và đắt tiền, đảm bảo chất lượng tốt nhất cho sản phẩm cuối cùng. Công nghệ này đặc biệt hữu ích trong việc sấy các thực phẩm nhạy cảm với nhiệt như thảo dược, dược liệu, nấm, và hải sản.
Mỗi công nghệ sấy đều có những ưu điểm và hạn chế riêng, và việc lựa chọn công nghệ nào phụ thuộc vào yêu cầu cụ thể của sản phẩm cũng như khả năng đầu tư của doanh nghiệp.
