Giữ thực phẩm tươi ngon bằng cách ngăn chặn sự phân hủy và hư hỏng của chúng thông qua nhiều phương pháp khác nhau là một quá trình thiết yếu cả trong quá khứ và ngày nay. Học cách bảo quản thực phẩm trong nhiều năm là một phần quan trọng đối với các công ty cũng như khách hàng vì nó đóng một vai trò quan trọng trong thị trường thực phẩm. Các doanh nghiệp cũng có thể thu lợi từ việc bảo quản thực phẩm, đặc biệt là khi sử dụng các kỹ thuật có thể giữ thực phẩm có thể ăn được trong nhiều năm.
Bảo quản thực phẩm có thể được thực hiện bằng nhiều cách. Chúng ta sẽ thảo luận về một vài trong số chúng ở đây và cách chúng có thể giúp bạn ở nhà cũng như trong công việc kinh doanh của bạn.
Nguyên nhân gây hư hỏng thực phẩm?
Để đánh giá đầy đủ việc bảo quản thực phẩm, điều cần thiết là phải hiểu nguyên nhân gây hư hỏng thực phẩm ngay từ đầu. Có 5 yếu tố chính có thể khiến thực phẩm bị hư hỏng: vi sinh vật, enzyme, oxy, sâu bệnh và ánh sáng.
Vi sinh vật
Tất cả các loại vi khuẩn, nấm men và nấm mốc có thể phát triển trong thực phẩm đều được coi là vi sinh vật. Những chất này tạo ra chất thải khi chúng tiêu thụ thực phẩm, khiến thực phẩm có mùi và vị khó chịu
Enzyme
Thực phẩm có chứa protein gọi là enzyme giúp tăng tốc độ phản ứng hóa học trong sinh vật. Những enzyme này có khả năng phân hủy chất dinh dưỡng, dẫn đến phân hủy thực phẩm sau này. Thực phẩm cuối cùng sẽ hư hỏng, đặc biệt là khi có oxy và hơi ẩm.
Một ví dụ là quá trình chín của trái cây nhờ các enzyme phân hủy pectin như polygalacturonase, pectin methyl esterase và lyase. Điều này dẫn đến mô quả bị mềm, cuối cùng dẫn đến hư hỏng
Ôxy
Ngoài việc nuôi dưỡng các vi sinh vật gây hư hỏng thực phẩm, oxy còn khiến thực phẩm bị phân hủy thông qua quá trình oxy hóa. Các hợp chất carbon hình thành khi thực phẩm béo tiếp xúc với oxy, khiến chúng bị hư hỏng và bốc mùi hôi.
Sâu bệnh
Mặc dù sâu bệnh không nhất thiết gây hư hỏng thực phẩm nhưng chúng có thể làm ô nhiễm thực phẩm của bạn theo những cách khác. Ví dụ như chuột, kiến, ruồi và các côn trùng khác. Sau đó, vi rút và vi khuẩn có thể truyền từ sâu bệnh sang người tiêu thụ thực phẩm.
Ánh sáng
Ánh sáng cũng có thể gây hư hỏng thực phẩm vì một số thực phẩm như chất béo, protein và vitamin rất nhạy cảm với quá trình phân hủy quang học. Khi nói đến các loại vitamin cụ thể, nghiên cứu cho thấy vitamin A và E rất nhạy cảm với ánh sáng. Việc tiếp xúc có thể gây ra sự đổi màu, mất chất dinh dưỡng và cuối cùng là hư hỏng.
Làm thế nào để bạn lưu trữ thực phẩm trong nhiều năm?
Cách tốt nhất để bảo quản thực phẩm trong nhiều năm là ngăn chặn 5 nguyên nhân gây hư hỏng trên. Các phương pháp bảo quản thực phẩm tốt nhất có thể bảo vệ khỏi các nguyên nhân khác nhau bằng cách kết hợp một số phương pháp. Các cách bảo quản thực phẩm khác nhau bao gồm sử dụng kỹ thuật nhiệt, kỹ thuật lạnh, phương pháp hóa học và quy trình cơ học.
Các phương pháp và kỹ thuật bảo quản thực phẩm tốt nhất:
Dưới đây, chúng tôi thảo luận về một số phương pháp bảo quản hiệu quả nhất có thể giữ cho thực phẩm của bạn có thể ăn được trong nhiều năm.
Đông lạnh
Việc đông lạnh thực phẩm rất đơn giản và cần sử dụng tủ đông (tủ đông thổi khí, hoặc tủ đông đông lạnh). Nếu bạn đông lạnh rau thì tốt nhất nên chần chúng trước khi đông lạnh để ngăn chặn hoạt động của enzyme. Trái cây đông lạnh có chứa chất chống oxy hóa sẽ kéo dài thời gian bảo quản và ngăn ngừa hư hỏng. Đặt thực phẩm trong hộp kín chân không sẽ kéo dài thời hạn sử dụng lên đến vài năm.
Bảo quản bằng sấy thăng hoa
Bảo quản thực phẩm cũng có thể thực hiện được bằng phương pháp sấy thăng hoa, hay còn gọi là đông khô. Phương pháp này khác với phương pháp đông lạnh ở chỗ nó bao gồm nhiều giai đoạn: đông lạnh, thăng hoa và hấp phụ. Trong quá trình này, có thể bảo toàn tính toàn vẹn của bất kỳ sản phẩm thực phẩm nào, chỉ còn lại độ ẩm từ 1% đến 4% ở bước cuối cùng.
Nhiều hàng hóa không thể bảo quản bằng các kỹ thuật thông thường, chẳng hạn như các sản phẩm từ sữa, cả bữa ăn (món nóng, súp làm từ kem,…) và thức ăn thừa, có thể bảo quản tại nhà bằng cách sấy thăng hoa. Thực phẩm sấy thăng hoa có thời hạn sử dụng trên 20 năm.
Khử nước (sấy nhiệt)
Sấy khô hoặc khử nước thực phẩm là một cách tuyệt vời khác để bảo quản thực phẩm trong thời gian dài và đây là một trong những phương pháp bảo quản thực phẩm lâu đời nhất hiện có. Sấy khô là quá trình loại bỏ nước khỏi thực phẩm, thường là bằng không khí hoặc phơi nắng.
Thực phẩm đã được sấy khô sẽ giữ được nhiều hương vị hơn và ngăn chặn vi khuẩn hình thành. Hãy nhớ rằng không phải tất cả các loại thực phẩm đều khử nước tốt. Những loại thích hợp để khử nước bao gồm trái cây, rau củ, vỏ trái cây và thịt khô. Chúng cũng phải được bảo quản trong hộp kín và để ở nơi khô ráo, thoáng mát để có thời hạn sử dụng tối đa. Thực phẩm mất nước có thể tồn tại từ bốn tháng đến một năm.
Lên men
Quá trình lên men chuyển đổi thực phẩm có hàm lượng axit thấp thành thực phẩm có tính axit cao. Thực phẩm lên men khi muối, váng sữa hoặc các giống ban đầu cụ thể được thêm vào. Điều này làm cho nó bổ dưỡng hơn và dễ tiêu hóa hơn.
Sô cô la, phô mai, sữa chua, kombucha và những thứ cần thiết trong tủ đựng thức ăn như dưa cải bắp, kim chi, bánh mì bột chua và giấm đều là sản phẩm của quá trình lên men. Khi được chế biến đúng cách và bảo quản ở nơi tối, mát (như tủ lạnh), thực phẩm lên men có thể bảo quản được từ 4 đến 18 tháng.
Đóng hộp
Thực phẩm được bảo quản bằng cách đóng hộp khi được đặt trong lọ hoặc lon kín khí. Nhiệt độ cao được áp dụng cho thực phẩm sẽ tiêu diệt vi trùng và các vi khuẩn khác có thể gây hư hỏng. Trái cây, rau và thịt có thể được bảo quản khá tốt bằng cách đóng hộp. Đồ hộp đóng hộp tại nhà chưa mở thường có thời hạn sử dụng là một năm và nên được tiêu thụ trong vòng hai năm.
Hút chân không
Niêm phong chân không bằng cách sử dụng các thiết bị niêm phong chân không đặc biệt là một cách để giảm đáng kể lượng oxy trong hộp bảo quản thực phẩm, cho phép kéo dài thời gian tồn tại của thực phẩm được bảo quản.
Bảo quản muối và đường
Trước khi có thể đóng hộp, đông lạnh và khử nước hiện đại, việc bảo quản thực phẩm bằng muối và đường đã phổ biến hơn. Đường và muối khiến thực phẩm mất nước, cản trở sự phát triển của vi khuẩn và các vi sinh vật khác. Đối với những người có khẩu vị thích phiêu lưu, bảo quản bằng muối và đường là những phương pháp tuyệt vời vì chúng làm tăng thêm hương vị và kết cấu của thực phẩm một cách đáng kể. Phương pháp này có thể bảo quản thực phẩm từ 3 đến 18 tháng.
Ngâm trong dầu
Ở một số vùng ở Châu Âu, hình thức bảo quản thực phẩm tại nhà này cực kỳ phổ biến. Để bảo quản thực phẩm, nó được ngâm trong dầu để ngăn không khí thoát ra ngoài. Thực phẩm ngon được sản xuất bằng phương pháp bảo quản này, nơi vi khuẩn có rất ít cơ hội phát triển. Thực phẩm ngâm trong dầu có thể được giữ ở nhiệt độ phòng trong ba đến bốn tháng và lên đến một năm trong tủ lạnh.
Ngâm chua
Phương pháp ngâm chua bao gồm việc bảo quản thực phẩm trong dung dịch axit, điển hình là giấm hoặc dung dịch muối (nước muối). Trong trường hợp thứ hai, quá trình lên men tạo ra axit đóng vai trò là chất bảo quản (chủ yếu là axit lactic). Đồ ngâm chua có thể để được khoảng năm hoặc sáu tháng.
Ngâm trong rượu
Rượu, giống như muối và đường, hút nước ra khỏi thực phẩm, ngăn chặn sự phát triển của vi khuẩn. Việc chiết xuất hương vị và bảo quản thực phẩm có hàm lượng axit cao (như trái cây) được thực hiện tốt nhất bằng phương pháp bảo quản thực phẩm này. Những loại thực phẩm này có thể để được tới sáu hoặc bảy năm.
Phần kết luận
Nếu bạn đang thắc mắc làm thế nào để bảo quản thực phẩm trong nhiều năm thì việc làm quen với các phương pháp bảo quản này có thể hữu ích! Tất cả phụ thuộc vào những gì bạn đang cố gắng lưu trữ và bạn dự định lưu trữ nó trong bao lâu.